فرقه اسماعیلیه
یکی از فرق مهم شیعه است که پس از فرقه اثنی عشری یشترین تعداد را در میان شیعیان دارند اکنون در 25 کشورپراکنده اند اسماعیلیان  تاریخ پر حادثه ای داشته اند ودو بار در طول تاریخ در دوره خلافت فاطمیون ودولت نزاریان موفق به تاسیس حکومت مستقل شده اند واز قدرت سیاسی قابل توجهی بهره مند شده اند ونیز از اغاز ظهور خود در اواسط قرن دوم هجری اسماعیایان در زمینه اصول عقاید وتفکر فلسفی فعالیت چشم گیری داشته اند اسماعیلیان که از اختلاف برسر جانشینی امام جعفر صادق ع در سال 148هجری قمری (765) میلادی) از دیگر شیعیان امامی در کوفه جدا شدنددر مدت نسبتا کوتاهی نهضت انقلابی مهی را بنیان نهادند که هدف ان براندازی حکومت بنی عباس بودوسرانجام توفیق یافت در سال 297 خلافت فاطمیون را به رهبری امام اسماعیلی در افریقا پایه گذاری کند دوره فاطمی درواقع عصرطلایی تفکر وادبیات اسماعیلی است که طی ان داعیان ومتکلمان اسماعیلی کتب ورسائل زیادی در علوم مختلف مذهب اسماعیلی تالیف کردندمانند ناصر خسرو وخواجه نصیرالدین طوسی که رساله هایی در باره فرقه اسماعیلی نوشته اند وبعدها قرمطیان بحرین از نهضت اسماعیلی جدا شدند ونهضت اسماعیلی در سال 487با مهمترین بحران داخلی مواجه گشت که بار دیگر مربوط به اختلاف در مسئله جانشینی امام بود در ان سال اسماعیلیان به دو شاخه مستعلویه ونزاریه تقسیم شدند اسماعیلیان مستعلوی از حمایت رسمی دولت فاطمی برخور دار بودند وبعدا گرفتار اشعابات اصلی وفرعی خود شدند.وپس از انقراض سلسله فاطمی در سال 567مستعلویان هرگز نتوانستند قدرت سیاسی مستقلی کسب کنند شاخه ای از انان که اسماعیلی طیبی است ابتدا در یمن در انتظار امام غائب خویش است سپس به شیه قاره هند امدند که در انجا بنام بهره شهرت یافتند
نزاریان که اکثریت قاطع جامعه اسماعیلی را تشکیل می دهند ابتدادر ایران در خوزستان سپس به الموت رودبار  اصفهان خراسان ری نیشابور مستقر شدند حسن صباح ناصر خسرو ابوحاتم رازی ابو یعقوب سیستانی محمدبن احمد نسفی ازداعیان اینفرقه هستند حسن صباح در شهر قم زاده شد وعلیه سلجوقیان ترک قیام کرد ورهبری نزاریان را مستقل از حکومت فاطمی مصر رهبری کرد حسن صباح اثار مهمی در زمینه کلام وفلسفه به زبان فارسی تالیف کرد که تاب چهار فصل او را میتوان نام برد که به جانمانده است پس ازحسن صباح 7تن انشین وی بودند که 166سال حکومت کردند وسرانجام در سال 654در بر اثرتهاجم مغولان قلعه الموت تسلیم ودولت نزاریه نیز عمرش به پایان رسید ومابقی این فرقه به افغانستان وهند فراری شدند ودر قرن نوزدهم میلادی مرکز دعوت این فرقه به هند انتقال یافت در خراسان ایران روستای دزباد هرسال اخر تابستان مراسم دارنداخرین امام اسماعیلی الان حضرت شاه کریم حسین اقاخان چهارم است که 49 امام نزاریان است ووی در انگلیس یاسویس است . تنها فردی که مطالعه عمیقی در باره اسماعیلیان نزاری انجام داده است ولادیمیر ایوانوف روسی است . فرقه های اسماعیلی در هند بنام خوجه شهرت دارند که همگی اقا خان چهارم را 49 امام خود میدانند واسماعیلیان مستعلوی در هند بهره خوانده می شوند که همچنان در انتظار امام غائب خویش هستند علمای شیعه وسنی پیوسته این فرقه را از جمله ملاحده واهل بدعت به حساب می اوردند داستان حشیش وباغ بهشت را ماکوپولو سیاح وجهان گرد ونیزی ساخته است وپس از ان محققان این داستان ساختگی را وارد تاریخ کرده اند . در صورتی که فداییان اسماعیلی از روی ارمانهای خود به ترور افراد می پرداختند ....دکتر یوسف نورایی مطلق

<** ادامه مطلب... **>